De Sint-Pietersberg is een ongelofelijke mooie heuvel. De heuvel ligt tussen Maastricht en de grens met België in. Het is een heel mooi en bijzonder stuk natuur wat je hier aantreft, want het voelt niet Nederlands aan. Kenmerkend aan deze heuvel is de ENCI groeve, waar veel mergelwinning was. Maar ook het bezoek aan Grotten Noord was zeer bijzonder. In de zomer van 2019 heb ik de Sint-Pietersberg voor het eerst bezocht.
In augustus 2020 ben ik nog een keer op de Sint-Pietersberg geweest en dit keer heb ik Grotten Zonneberg bezocht. Door deze grotten kun je een hele mooie corona vrije steptocht houden. In deze grotten zie je nog veel meer tekeningen en zelfs onder andere een oude bakkerij die gebouwd was in de Tweede Wereldoorlog om de Maastrichtenaren te beschermen. Ook vind je in deze grot een museum.
Op de fiets de berg op
Afgelopen zomer bezocht ik de oude en culturele stad Maastricht. In het hotel waar ik overnachtte kwam ik erachter dat vlak naast Maastricht de Sint-Pietersberg ligt. Waar ik vooral nieuwsgierig naar was, was de groeve van de Eerste Nederlandse Cement Industrie (ENCI) Maastricht. Dus een fiets gehuurd op een stralende zomerdag om de Sint-Pietersberg te bezoeken
Er zijn diverse routes vanuit het centrum die je kunt nemen om op de Sint-Pietersberg te komen. Mijn route ging via de Sint Hubertuslaan richting Sint Pieter Parking waar de Grotten Noord en Fort Sint-Pieter zich bevinden. Hier heb je een restaurant waar je heerlijk kunt zitten en al een prachtig uitzicht hebt over de stad Maastricht en omgeving.
Na de koffie door naar de groeve
Na een heerlijke bak koffie stapte ik weer op de fiets om richting de ENCI groeve te gaan, want ik was benieuwd hoe deze groeve was. Het is een kleine 5 minuten fietsen vanaf de Grotten Noord. Concluderend dat de Sint-Pietersberg een hele mooie omgeving met prachtige vergezichten heeft. Overal om je heen zie je natuur. En vervolgens komt ineens de groeve inzicht. Wanneer je de groeve bezoekt, besef je pas hoe indrukwekkend deze groeve wel niet is.
Vanaf het uitzichtpunt heb je een heel mooi uitzicht over de ENCI groeve. De mergelwinning in de Sint-Pietersberg is begonnen in 1926. In de loop van de jaren is een groeve ontstaan van 150 hectare. Sinds 2018 is de mergelwinning gestopt in dit gebied. Wat je nu merkt is rust en natuur.
Het weer teruggeven aan de natuur, want dat is de bedoeling met het project van Natuurmonumenten. Het uitzicht is werkelijk fantastisch. Zoiets aparts had ik nog nooit gezien. Wanneer je bovenop het uitzichtpunt staat, merk je pas hoe diep de groeve wel niet is. Er is een trap naar beneden, die je leidt naar een pad. Via dit pad kom je terecht aan de andere kant van de groeve bij Chalet D’n Observant.
Op naar de Zonneberg
De route ging verder richting Kasteel Ruine/Hoeve Lichtenberg. Langs weilanden en bossen ging ik een weg in. De hoeve is gelegen aan een doodlopende weg, maar is het zeker waard om te bezoeken. Wanneer je de oude vervallen toren beklimt, heb je alweer een prachtig uitzicht over het Limburgse en Belgische landschap. Wanneer je de hoeve uitloopt, heb je ook weer een uitzicht punt over de ENCI groeve.
Het werd tijd om richting de Zonneberg te gaan. Je hebt vanaf de Hoeve een binnendoor route. Deze route heb ik niet genomen, omdat ik graag de omweg wou maken via de Zonnebergweg. Dan ga je door de weilanden heen en kom je uiteindelijk uit bij de Lourdeskapel. Hier ben ik rechtsaf gegaan om uiteindelijk bij Grotten Zonneberg te komen.
Hier heb je een leuk restaurant (Buitengoed Slavante) zitten met wederom een prachtig uitzicht. Bij dit Restaurant kun je de Grotten van Zonneberg bezoeken. Echter was mijn plan anders. Ik wou een grot bezoeken aan de andere kant van de berg, genaamd de Duivelsgrot
Welkom in België
Na een korte rustpauze was het tijd om door te fietsen. Langs de Maas fietste ik de ENCI fabriek en groeve voorbij om nog even een te stoppen bij Chalet D’n Observant om de andere kant van de groeve te bezien.
De tocht ging verder langs de Maas. Ik passeerde de grens met België en fietste richting een gigantische sluis. Hier eindigde ook de Sint-Pietersberg. Ik ben om het punt heen gefietst en kwam toen in een heel bijzonder stukje België terecht. Het fiets- en looppad Rue Collinet richting het plaatsje Kanne ligt tussen twee bergen in.
Naast het pad ligt het Albertkanaal. Het is hier een bijzonder stukje natuur vlak over de grens. Aan beide kanten mooie hoge groene bergen. Het is hier heerlijk om te fietsen en uiteindelijk kom je bij het kleine plaatsje Kanne aan. Vanaf deze kant kon ik het pad nemen om uiteindelijk bij de Duivelsgrot te komen.
De Duivelsgrot ligt weer in Nederlands gebied. In principe kun je er alleen wandelend komen. Helaas kun je niet meer deze grot binnen gaan in verband met instorting. Vroeger werd deze grot gebruikt als opslagplaats. Je hebt hier een prachtig uitzicht over het Nederlandse/Belgische landschap.
Onder de grond bij grotten Noord in de Sint-Pietersberg
Na de Duivelsgrot ging de tocht verder richting het Jekerdal. Uiteindelijk kwam ik weer op de straat uit waar ik de Sint-Pieterberg op ben gefietst. Maar ik wou nog graag iets bezoeken, iets onder de grond. Ik ben de berg weer op gefietst en besloot om de Grotten Noord te bezoeken. Dit was een hele bijzondere ervaring.
Ver onder de grond, rond de 30 meter, is een gigantisch gangenstelsel. Het is er donker, je kunt er werkelijk niks zien als de zaklamp uit is, en het kan er vrij fris zijn, zelfs in de zomermaanden. Met een gids gingen we met een groep van ongeveer 20 man een uur de grot in. Om er te komen, daal je eerst een heel eind af de grotten in. Wanneer je eenmaal afgedaald bent, zie je pas hoe werkelijk fascinerend deze grotten wel niet zijn. En dan moet je ook nog eens bedenken dat mensen dit vroeger met hand uithakten.
We hadden een hele goede gids, doordat hij leuke verhalen en anekdotes vertelde over wat we zagen in de grotten. Wat je in de Grotten Noord ziet zijn allerlei houtskool tekeningen met de hand gemaakt. De gids vertelde over deze tekeningen en haar betekenis. Maar wat ook opviel was het kleine plantsoen met witloof wat er groeide, om te laten zien dat de grotten ideale plekken zijn om te groeien.
Deze bijzondere ervaring moet je zeker niet missen als je Maastricht bezoekt. Je kunt de grotten op twee locaties bezoeken, namelijk bij de Grotten Noord en bij de Grotten Zonneberg. Grotten Zonneberg kun je zelfs in steppen.
Update: Onder de grond bij grotten Zonneberg 2020
Op 8 augustus 2020 ben ik nog een keer de grotten in gegaan, dit keer bij Grotten Zonneberg. In 2019 heb ik gehoord dat je een steptocht kon maken door deze grotten. Nooit geweten dat ik dit binnen 1 jaar al zou doen. Grotten Zonneberg is hoog en heeft weer andere tekeningen en zelfs een heus ondergrond museum. En nu ook weer een hele vrolijke gids die heel veel over de grotten weet. Ook nu nog veel te weten gekomen ten opzichte van de vorige keer.
Steppen is heel gaaf om te doen door de grotten. Vanaf landgoed Slavante is het een klein stukje steppen heuvelopwaarts. Eenmaal bij de grot aangekomen, moet je even wachten tot je naar binnen mag. Je krijgt een lamp die je op je hoofd zet om nog een beetje in de donkere koude grot te kunnen zien. En in de grotten is langs niet alles recht. Heuvel op, heuvel af, hobbel hier en hobbel daar. En toch wil ik het iedereen aanraden om het een keer te doen, want het is super gaaf!
De steptocht (hedendaags uitgesteld tot 31 januari 2021) is in deze Corona tijd zeer goed georganiseerd. Er wordt duidelijk uitgelegd waar je om moet denken en dat je (helaas) niet overal kunt stoppen, omdat je dan toch te dicht bij elkaar staat. Voordeel was wel dat we een ronde konden doen door het museum, wat normaal gesloten zou zijn voor de steptocht. Hier konden we even afstappen en met zijn tweeën genieten van de werken.
In tijden van oorlog en bezetting waren de grotten belangrijk voor de Maastrichtenaren. Vooral in de Tweede Wereldoorlog is er van alles gebouwd in de grotten, zoals een bakkerij, kapellen en ziekenhuizen. Het is nooit volledig in gebruik genomen. Vandaag de dag vind je nog restanten van deze ondergrondse bezetting, waar je bij Grotten Zonneberg onder andere langs de bakkerij stept.
De Sint-Pietersberg is zeker en bezoek waard
Na het bezoek aan de Grotten Noord was het weer tijd om terug te keren naar het hotel. Ik heb een hele mooie dag gehad op en nabij de Sint-Pietersberg. Concluderend dat het een hele mooie omgeving is, prachtige natuur heeft en er van alles te doen is op en rondom de heuvel. De ENCI groeve is bijzonder om te zien met haar grote waterpartij en steile muren. Dat dit gebied helemaal uitgevraven is, is toch ook bijzonder.
De Duivelsgrot is ook mooi, maar omdat je er niet in kunt vind ik dat wel jammer. Echter hebben de Grotten Noord en de Grotten Zonneberg mij uiteindelijk het meest verbaasd. Al die houtskool tekeningen op de muur en ook nog eens bedenkend dat mensen vroeger dat allemaal met de hand bewerkten is dat wel heel bijzonder. En specifiek in Grotten Zonneberg kun je ook een hele leuke steptocht doen, wat weer een andere dimensie geeft aan beleving in de Grotten. Wanneer je een meerdaags bezoek brengt aan Maastricht, huur een fiets en neem dan zeker een kijkje op en nabij de Sint-Pietersberg.
Een gedachte over “Sint-Pietersberg: de heuvel met de groeve en de grotten in Limburg”